Op deze CD, die eind 2013 is verschenen, staan vijf sonates van Joseph Haydn die tussen 1765 en 1776 werden gecomponeerd. De sonates zijn heel verschillend van aard – van zeer intiem naar uiterst virtuoos – en geven een goed beeld van de veelzijdigheid van deze componist.

Deze CD is via deze website te bestellen voor € 14,– inclusief verzendkosten. U kunt dit bedrag storten op IBAN nr. NL50INGB0000188367 t.n.v. F.T.C.G. Voorn. Als u daarbij uw naam en adres vermeldt krijgt u de CD zo spoedig mogelijk thuis bezorgd.

Quote uit recensie:

…..’In een vijftal goed gekozen sonates varieert Frederic Voorn met toucher, articulatie, dynamiek, pedaalgebruik en versieringen. Beide pedalen worden als kleurmiddel gebruikt, herhalingen worden verrassend door stijlvolle extra versieringen en omspelingen, rusten zijn verwachtingsvol en hier en daar wordt het tempo bewust flexibel.’

uit Piano Wereld Magazine 2014 nr. 2

Haydn Sonatas speellijst:

Sonata in G minor Hoboken XVI:44 (soundbite)

Sonata in A-flat major Hoboken XVI:46 (soundbite)

Sonata in E major Hoboken XVI: 31

Sonata in B minor Hoboken XVI:32

Sonata in E minor Hoboken XVI:47

Haydn Sonatas liner notes:

“Ik was volledig afgesloten van de bewoonde wereld. Er was

niemand om me te verwarren of op de proef te stellen, en zo werd

ik gedwongen om origineel te worden”

.

Zo sprak Franz Joseph Haydn (1732-1809) over zijn lange dienstjaren bij de Esterházy familie. Haydn kwam in 1761 bij de Esterházys in dienst en leefde bijna dertig jaar op Schloss Esterházy in Eisenstadt, Oostenrijk, en in het net over de Hongaarse grens gelegen paleis Esterháza. Het waren niet bepaald de muzikale centra van de wereld, maar het was juist in dit isolement dat Haydn een doorslaggevende bijdrage wist te leveren aan de ontwikkeling van de symfonie, het strijkkwartet en ook aan de klaviersonate. Bijna onopgemerkt ontwikkelde hij zich van het best bewaarde muzikale geheim van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk tot de meest vooraanstaande componist van Europa. Hij was zelfs beroemder dan Mozart, al vond Haydn dat zelf niet terecht.

Joseph Haydn was een gelijkmoedig mens en leidde het grootste deel van zijn leven een rustig bestaan. Pas na zijn dood verloor hij, letterlijk, zijn hoofd. Haydn’s hoofd werd namelijk enkele dagen na zijn begrafenis door frenologen uit het graf geroofd. Deze frenologen, pseudowetenschappers die zich bezighielden met schedelmetingen, hoopten zo het genie van Haydn te ontdekken. Pas 145 jaar later werden schedel en botten weer met elkaar herenigd.

Maar hoe rustig en gelijkmoedig Haydn bij leven en welzijn ook was, zijn klaviersonates zijn juist heel avontuurlijk en enerverend. Haydn maakte er geen geheim van dat hij sterk werd beïnvloed door Carl Philipp Emanuel Bach, Johann Sebastian’s tweede zoon, wiens boek Versuch über die wahre Art das Clavier zu spielen in de achttiende eeuw een must was voor iedere aspirerende componist.

De vijf sonates die op deze CD staan werden grofweg tussen 1765 en 1776 gecomponeerd. Haydn was toen tussen de 33 en 44 jaar oud en al een aardig eind op weg naar de eeuwige roem. De Sonate in G klein Hoboken XVI:44 heeft maar twee delen inplaats van de gebruikelijke drie en is een van de weinige sonates die in mineur staan geschreven. De daaropvolgende Sonate in As groot Hoboken XVI:46 is veel groter van opzet en heeft wel de gebruikelijke snel-langzaam-snel volgorde. Dat geldt niet voor de Sonate in E klein Hoboken XVI:47, want bij dit werk zijn de delen door elkaar gegooid. Deze sonate begint met een breed gedragen Adagio in E klein, gevolgd door een Allegro in E groot. De finale is een goedmoedig Tempo di Menuet. Dit werk is veel later, in 1788, als Sonate in F groot verschenen, maar dan met een nieuw eerste deel en zonder het menuet aan het einde. Zo werd de snel-langzaam-snel volgorde weer in ere hersteld, al is de hier gespeelde vroege versie veel avontuurlijker. De Sonate in E groot Hoboken XVI:31 en de Sonate in B klein Hoboken XVI:32 zijn later gecomponeerd en horen bij een serie van zes sonates die in 1776 verschenen. Het slotdeel van de Sonate in B klein lijkt model te hebben gestaan voor de finale van Beethoven’s Sonate op. 10 # 1.

De laatste van de ruim 50 klaviersonates die Haydn componeerde stamt uit 1794. Daarna leefde hij weliswaar nog 15 jaar, maar de verdere ontwikkeling van de klaviersonate liet hij over aan zijn voormalige leerling, Ludwig van Beethoven.

.

EZRA CLASSICS EC 290846